Περφόρμανς και εγκαταστάσεις από ομάδες κωφών και ακουόντων καλλιτεχνών στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών
Δύο βιντεογουόλ αντικριστά, με μια γυναίκα κι έναν άνδρα μέσα στο νερό να προσπαθούν να εκφραστούν, να επικοινωνήσουν και να δομήσουν διάλογο χρησιμοποιώντας τις εκφράσεις του προσώπου και τη γλώσσα του σώματος. Ακριβώς δίπλα μαρκαδόροι προσαρτημένοι με σελοτέιπ σε δονούμενα κουδούνια διαφόρων μεγεθών ζωγράφιζαν πάνω σε ένα μεγάλο τετράγωνο τραπέζι καλυμμένο με λευκό χαρτί.
Στον τρίτο χώρο κάποιοι παρατηρούσαν ένα ανοιχτό κουκουνάρι σε μια μικρή λίμνη από μέλι και δοκίμαζαν να δημιουργήσουν ήχους τρίβοντας κουκουνάρια μεταξύ τους κοντά σε μικρόφωνο συνδεδεμένο με υπολογιστή και ηχείο, ενώ μετά το τρίτο χώρισμα μια πενταμελής ομάδα με λευκά ρούχα και μπογιές έδινε μια ιδιότυπη περφόρμανς με ήχους και χρώματα καθοδηγούμενη από λέξεις που εμφανίζονται σε βιντεογουόλ.Με εργαλείο τον ήχο, περίπου 25 κωφοί και ακούοντες καλλιτέχνες, χάραξαν για πρώτη φορά κοινή πορεία στην αναζήτηση έκφρασης, προκάλεσαν ρήγμα σε περιορισμούς και αποκλεισμούς και συνέβαλαν με την αλληλοκατανόηση στην ενοποίηση δύο κόσμων που τους χωρίζει ο ήχος.
Χωρισμένοι σε τέσσερις μεικτές ομάδες (ακουόντων και κωφών) και αφού συνέπραξαν για 15 ημέρες στον καλλιτεχνικό σταθμό της ΑΣΚΤ στην Υδρα στο πλαίσιο εργαστηρίων (εγκατάστασης, περφόρμανς ή και των δύο), υπό την καθοδήγηση της αμερικανίδας κωφής εικαστικού Κριστίν Σαν Κιμ, παρουσίασαν τη δουλειά τους στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.
Λίγο νωρίτερα το θέαμα που αντίκρισα βγαίνοντας από τα ασανσέρ παρέπεμπε σε εικόνα κόσμου που περιμένει να ανοίξουν οι πόρτες πολυκαταστήματος την πρώτη ημέρα των εκπτώσεων. Υπήρχε μια αδημονία στον αέρα. Συζητούσαν χαμηλόφωνα μεταξύ τους - κάποιοι συνεννοούνταν στη νοηματική - και ελάχιστα τούς ενδιέφερε η ανεμπόδιστη θέα προς τον Ορμο του Φαλήρου ή την Ακρόπολη. Εστηναν αυτί να ακούσουν τις συνεννοήσεις του προσωπικού που επικοινωνούσε με γουόκι τόκι.
Λίγα μέτρα πιο κάτω, επικρατούσε το αδιαχώρητο. Στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο το μαύρο κυριαρχούσε και κατά κάποιο τρόπο καθοδηγούσε το βλέμμα των επισκεπτών στις τέσσερις εγκαταστάσεις που είχαν στηθεί.
Ηταν μια διαδικασία ελεύθερης δημιουργίας με άξονα τον ήχο. Σκοπός του εργαστηρίου ήταν όσοι θα συμμετείχαν να δουλέψουν πάνω στις έννοιες της επικοινωνίας, της γλώσσα και του ήχου, στη διεύρυνση χρήσης διαφορετικών μέσων και υλικών και στο παιχνίδι με μη συμβατικά είδη τέχνης και τεχνολογίας.
«Το εργαστήριο ήταν η αφορμή για τη συνεργασία ώστε να αλλάξουμε την αντίληψη για το τι σημαίνει ήχος», εξήγησε (με τη βοήθεια διερμηνέα νοηματικής) η αμερικανίδα καλλιτέχνις - ερευνήτρια Κριστίν Σαν Κιμ. «Ο ήχος για μένα είναι σαν φάντασμα. Δεν μπορώ να τον ακούσω, να τον δώ, αλλά αισθάνομαι την παρουσία του. Υπ' αυτήν την έννοια, επιδρά στον τρόπο με τον οποίο εκφράζομαι», ανέλυσε την προσέγγιση της.
Η συνύπαρξη πολλών αισθήσεων, αλλά και των γλωσσικών και πολιτισμικών διαφορών συνέβαλε ακόμη περισσότερο στην κατανόηση της στενής σχέσης μεταξύ των ακουόντων και μη καλλιτεχνών που πήραν μέρος στο εγχείρημα (πρωτοβουλία της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών με τη σύμπραξη της ΑΣΚΤ και τη στήριξη του μορφωτικού τμήματος της πρεσβείας των ΗΠΑ).
Για τη Σαν Κιμ ο στόχος θα έχει επιτευχθεί αν όσοι πήραν μέρος στο πρώτο εργαστήριο καλλιτεχνικού πειραματισμού συνεχίσουν τη συνεργασία μέσα από αντίστοιχα εγχειρήματα στο μέλλον. Η ζύμωση πάντως που αναπτύχθηκε φαίνεται να γκρέμισε τείχη.
«Είμαστε ένας κόσμος»
«Ακούοντες και κωφοί είμαστε ένας κόσμος» τόνισε στη νοηματική η εικαστικός-περφόρμερ Ολγα. «Οι ακούοντες χρησιμοποιούν τα αφτιά, εμείς τα μάτια», είπε, και το «ομιλούν» πρόσωπό της φωτίστηκε από χαρά. Για την Αθηνά ήταν «μια συγκλονιστική εμπειρία. Οι κωφοί έχουν μεγάλη εκφραστική γκάμα. Μεγαλύτερη από τους ακούοντες. Τα καταφέραμε όμως, συμπράξαμε και κατανοήσαμε ο ένας τον άλλο».
Πηγή:
www.tanea.gr
